Etiyopya (resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti) büyük bir Doğu Afrika ülkesidir. Ülkenin başkenti yerel dilde “Yeni Çiçek” anlamına gelen Addis Ababa’dır. Etiyopya’nın politika, sosyal yaşam, ekonomi ve kültür merkezi olan Addis Ababa, bölgesel anlamda da önemli bir şehirdir. Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomi Komisyonu genel merkezleri bu şehirde yer almaktadır.
Sudan, Eritre, Cibuti, Somali, Kenya ve Uganda, Etiyopya’nın sınır komşularıdır. Ülkenin Kızıldeniz boyunca uzanan sahil bölgesinin,1993’te yapılan bir referandum sonucunda “Eritre” adıyla bağımsızlığını ilan etmesi Etiyopya’nın Kızıldeniz ile olan bağlantısının kesilmesine, bunun sonucu olarak da ülkenin bir kara devletine dönüşmesine neden olmuştur. Etiyopya 1,2 milyon kilometre karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Ülkenin 85 milyon nüfusu vardır. Ülkede nüfusun %50’sini Müslümanlar oluşturmaktadır. Buna rağmen resmi kayıtlarla ülke nüfusunun %30’luk dilimi Müslüman gösterilerek Müslümanların ülkedeki varlığı bastırılmak, azımsanmak istenmektedir(Kiliseler büyük caddeler üzerine yapılmış; camiler ise daha iç kısımlarda tenha yerlere yapılmış ki fazla göz önünde olmasın). Bunun bir neticesi olarak parlamentoda Müslümanların temsil payı %30 olarak uygulanmaktadır. İslam tarihinde Ali bin Cağfer, Hz. Muhammed’in kızlarından Rukiye ve bir çok sahabî buraya hicret etmişlerdir. Türkiye’yi ve Türkleri Osmanlının bıraktığı güzel intibadan dolayı tanıyorlar. (Osmanlı, ülkede Somali sınırına yakın bölgede yerleşmiş)
Etiyopya en az İran ve Türkiye kadar köklü bir devlet geleneğine ve tarihe sahiptir. Kuruluşunu M.Ö. 13. yüzyıla kadar götürebiliriz. Etiyopya, Afrika kıtasında Avrupalı devletlerin sömürgesi haline girmemiş, bağımsızlığını daima elinde tutabilmiş tek ülke olma özelliğine sahiptir. Mozaik bir yapıya sahip olan Etiyopya; Oromolar, Amharalar, Tigreler, Sidamolar, Shankellalar, Somalililer, Afarlar ve Gurageler; Etiyopya topraklarında yaşayan belli başlı etnik topluluklardır.
Etiyopya’nın resmi dili Latin Alfabesi’nden oldukça farklı bir alfabe olan ve Amhar Alfabesi denilen bir alfabeyle yazılan Amharcadır. Eğitim sisteminde Habeşçe ve kısmı olarak İngilizce eğitim verilmekte, Arapça ise özel okullarda verilmektedir.
Ülkenin %80’i tarım ve ziraatla uğraşmaktadır. Ekilebilir alanların ancak beşte birlik kısmı ekilebilmekte, ekili alanlar ise sadece yağmur suyu ile sulanabilmektedir. Üretiminin %80’ini tahıl, mısır, arpa, darı ve teff (bir tür tahıl ürünü) oluşturmaktadır. Kahve, Etiyopya ekonomisi için son derece önemlidir. 15 milyon kişiden daha fazla bir nüfus (nüfusun %25’i) kahve sektöründen geçimini sağlamaktadır. Ülkede 341 adet Türk şirketi bulunmakta, Türkiye’den gelen ürünlerde ortalama %10 gümrük vergisi uygulanmaktadır.
Şamil DUMAN
