Çin Devlet Başakanı Hu Jintao, bu hafta Çin Komunist Partisi liderliğinden ayrıldı. Onun ekonomik atılımları dünyadaki birçok liderin imrendiği bir durum, ama bu onun selefleriyle nasıl mukayase edilecek. Hu, Jiang Zemin’nin görevde olduğu zaman zarfında yıllık ortalama % 9.6’lık bir büyüme oranını devraldı ve bu neredeyse Deng Xiaoping’nin görevde olduğu dönemdeki kadar hızlıydı.
Böylesi bir büyüme hızını tutturmanın ötesinde Hu Jintao, daha düzenli bir toplum yakalama adına daha dengeli bir gelişim yolu izlemeye söz verdi. İşler meydana gelirken, büyüme Hu yönetiminde seleflerinde olduğundan daha hızlı bir şekilde gerçekleşti. Büyüme bu yıl yavaşça % 8’in altına indi. Ama bu hala geçen hafta ilan edilen, 2010’dan 2020’ye kadar ücretlerin ikiye katlanması gibi Hu’nun hedeflerini tutturabilmesi adına yeterince hızlı idi. Peki bu ihtiraslı büyüme ayrıca daha ahenkli olabilir miydi?
Çin’in gelişimi geleneksel olarak kentin kırsal alana ve sahillerin denizden uzak bölgelere nispeten tercih edilmesi şeklindedir. Hu’nun görev döneminde Çin’in kıyı vilayetleri ülkenin ekonomik çıktısının % 61’ini teşkil ediyordu. İç bölgelerdeki ağır yatırım, sahil yerleşimlerinin gayri safi yurtiçi hasılanın % 58.5’ini aldığı gibi trend söylemin önünü kesmesine yardımcı oldu. Deng yönetiminde, üstelik kentsel gelirler kırsal gelirleri aşmıştı ve Jiang döneminin ikinci yarısında da durum böyleydi. 2008 itibariyle kırsal gelirler kentin kullanılabilir gelirinin % 30’undan daha azdı. O zamandan beri resmi rakamlara göre, kırsal gelir bariz bir mesafe kaydetti.
Başkan Hu ayrıca daha dengeli bir büyüme arayışı içerisinde oldu. Ama onun hane halkı tüketimini artırma yolundaki çabaları başarısız kaldı. 2003’ten 2011’e kadar olan zaman zarfında hanelerin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’daki ortalama payı, Jiang dönemindeki % 46’lık oranla kıyaslandığında, tuhaf bir şekilde % 37 oranında düşüktü. Bu konuyla ilgili savunmasında Hu tüketim oranının 2011’de ve 2012’nin ilk 9 ayında yükseldiğini söyleyebilir.
Tüketim kısmen gecikebilir çünkü Çin’in sermaye yoğun, tekelci kamu iktisadi teşekkülleri (KİT’ler) fiyatları düşürüp veya maaşları yükseltmek yerine kar elde etme eğilimindedirler. Hu’nun selefleri döneminde on milyonlarca iş imkanı verildi, ama merkez istihdamdaki pay Hu’nun gözetiminde istikrarlı hale geldi. Parti kongresindeki konuşmasında başkan Hu kamu mülkiyetini “ekonominin dayanak noktası” olarak tanımladı. Ne yazık ki, bu temenni dengeli büyüme ile bir uyumluluk içerisinde değil.
The Economist
